Van Deventer, hofleverancier van Geworteld in Westland
Een weetje over Van Deventer
Er zijn twee redenen waarom ik het leuk vind om een weetje over Van Deventer te schrijven.
De eerste is het feit dat ons boek Geworteld in Westland bij en door Van Deventer is gedrukt.
Tweede reden is dat Van Deventer, met de kranten die ze jarenlang hebben uitgegeven, onze hofleverancier is van historische feitjes en oude advertenties.
In 1905 kreeg grondlegger Jacob van Deventer in 1905 een order die een enorme impuls zou geven aan het bedrijf. Met het moderamen van de Anti-Revolutionaire kiesvereniging in het district Loosduinen sloot hij een contract over de uitgave van een krantje, het districtsblad “Nederland en Oranje”.
Het was de start van het uitgeven van een streekblad gedurende maar liefst 68 jaar.
Tot aan zijn overlijden in 1930 heeft Jacob van Deventer een groot deel van zijn werkzame leven besteed aan het uitgeven daarvan. De krant was echt zijn troetelkind.
Nederland & Oranje “nam in het gezin Van Deventer zo’n belangrijke plaats in dat niemand er over piekerde aan vader ook maar de geringste vergoeding voor verrichte arbeid te vragen. Voor andere werkzaamheden was er het groene centenbakje waaruit de kinderen voor bijv. het dichtslaan van 1.000 veilingbrieven 1 cent kregen. Maar daarvoor konden ze aardig wat snoep kopen” (aldus G.P. Aalbregt in “Vier generaties in honderd jaar familiebedrijf van Deventer”).
Het streekblad droeg “jarenlang een herkenbare politieke richting met een streng-rechts karakter”. De anti-revolutionaire beginselen zijn Jacob Van Deventer niet altijd in dank afgenomen en hebben hem op zakelijk gebied ook wel schade berokkend.
In het blad was geen ruimte voor nieuws uit openbare of vrijzinnige kring.
Doordat de naam “Nederland en Oranje” geen enkele relatie legde met het Westland, werd deze op 13 januari 1917 gewijzigd in ”De Westlander”.
Alleen de naam veranderde.
Het karakter en de berichtgeving was nog steeds conventioneel en streng christelijk. En dat werd bewaakt door ds. Van Minnen, die de eindredactie van De Westlander had.
Een mooi voorbeeld van de gekleurde berichtgeving waar dat toe leidde vinden we in de krant van begin jaren ’20.
In ’s-Gravenzande woonde toen onderwijzer en latere kinderboekenschrijver Leonard Roggeveen.
Roggeveen gaf niet alleen les op de openbare lagere school, maar gaf ook poppenkastvoorstellingen en begin jaren ’20 zelfs seances en hypnose-bijeenkomsten.
En die laatste werden niet door iedereen gewaardeerd. De (openbare) Westlandsche Courant vond de seances geweldig en raadde iedereen aan er ook naar toe te gaan.
Krant De Westlander vond het maar niks. Zij schreven over een geest uit de afgrond en waarschuwden de argeloze ‘s-Gravenzanders tegen dergelijk gedoe.
In oktober 1929 werd overgegaan op een frequentie van tweemaal per week.
Een jaar later wordt gevierd dat Van Deventer al 25 jaar en krant uitgeeft.
Al het personeel gaat op de foto.
Als gevolg van een verschijningsverbod in 1942 is het blad in WO-II drie jaar niet verschenen.
Na de oorlog is het weer een weekblad geworden dat met ruim 6.000 betalende abonnees naar het absolute hoogtepunt is gegroeid. Daarna was er sprake van een langzame neerwaartse lijn. Op 31 december 1973 viel het doek over dit populaire streekblad.
In het Historisch Archief Westland kunt u de kranten Nederland & Oranje en krant De Westlander lezen.
Tenslotte moet nog vermeld worden dat Van Deventer van alle 50 bedrijven in het project Geworteld in Westland met afstand de kampioen adverteren was.